De Wu: vrouwelijke sjamanen in het oude China
In de link hieronder kun je doorklikken naar een interessante paper van Max Dashu over de Wu, vrouwelijke sjamanen in het oude China. Max Dashu reconstrueert verloren geraakte geschiedenissen van vrouwen en brengt deze terug in onze herinnering. Net als elders in de wereld, werd ook in China de rol van vrouwelijke sjamanen onder invloed van het opkomende paternalisme steeds kleiner gemaakt. Totdat hun sporen geleidelijk aan verdwenen en soms zelfs gewist werden, vermoedelijk omdat hun macht als groot of bedreigend werd ervaren. Max Dashu traceert de sporen van deze vrouwen door kunst, inscripties, literatuur en legenden te onderzoeken.
Hoe langer ik me verdiep in oude literatuur, hoe meer het me opvalt dat waar mensen eens in harmonie met elkaar leken samen te leven volgens het ritme van de natuur en de kosmos, vrouwen vooral werden gezien als bemiddelaars tussen de verschillende werelden, tussen hemel en aarde. Door hun constitutie (hun lichamelijke predispositie om afgestemd te zijn op de elementen, of tao te belichamen en te zijn) ‘verstonden’ zij mogelijk makkelijker de boodschappen van het al wat hen omringde, en werd dit door beide seksen geaccepteerd. De sluier tussen de ‘gewone’ en de ‘bovennatuurlijke’ wereld leek daarbij nog flinterdun en boezemde geen angst in. Later lijkt de verbinding tussen de werelden steeds losser te worden, treedt er zelfbewustzijn op en gaan persoonlijke ontwikkelingen een rol spelen. Emoties –waaronder angst- en macht komen om de hoek kijken en er lijkt vaker toevlucht gezocht te worden in magie, rituelen, bezweringen enzovoort.
Was sjamanisme vroeger nog iets vertrouwds (wanneer de elementen in de natuur of in iemands lichaam uit balans waren, kon dit met hulp van sjamanen hersteld worden), later werd het steeds meer als ‘magie’ beschouwd, gevreesd en diende de macht van vooral de vrouwelijke sjamanen ingeperkt te worden. Max Dashu legt een link met de manier waarop vele eeuwen later in Europa tegen heksen aan zou worden gekeken. Tovenaressen en in hun kielzog vereerders van de Godin waren overigens reeds in de tijd van het opkomende monotheïsme in Israël verdacht, in de bijbel komen zij er niet goed vanaf (wat natuurlijk een grond voor de latere vervolgingen vormde). Daarvoor, rond 1300 voor Christus, had Echnaton in Egypte hun religieuze leven reeds lam weten te leggen. Het is ook rond deze tijd, tijdens de Zhou-dynastie, dat de positie van vrouwelijke sjamanen in China verslechterde.
Max Dashu gaat in op inscripties, overleveringen en bekende gedichten waarin de Wu nog aanwezig zijn. Daarbij stipt ze zijdelings de geleidelijke teruggang aan van de positie en beleving van de goddelijke Vrouw, of het Mysterieuze Vrouwelijke bij o.a. schrijvers en dichters (vergelijkbaar met de beleving van de Muze bij goddelijk geïnspireerde dichters van ons werelddeel). De Mysterieuze Vrouw werd eerst vereerd en was de vonk van inspiratie; later werd ze steeds meer ontgoddelijkt en gewoonweg ‘ontvoerd’ of beledigd- een verschijnsel dat we ook elders mondiaal in de literatuur terugvinden.
In het artikel komen veel vertrouwde elementen terug waaronder vrouwelijke symboliek, maar ook het bestaan van regenbooggodinnen (de sjamaanse roots van oude Hongaarse sprookjes kennen hen ook, maar daar zijn ze omgedoopt tot regenboogfeeën!) en natuurlijk mag ook de prachtige godin Xi Wang Mu –een van mijn grote favorieten- niet ontbreken…
Het artikel van Max Dashu over de Wu: female shamans china.
Filmpje van Max Dashu over sjamanessen: Woman Shaman