Nut, Hathor, Isis en de geboorte van het licht (deel 2)
De Egyptische godinnen Nut, Hathor en Isis werden op een gegeven moment steeds meer met elkaar verbonden. Alle drie werden ze gezien als de moeder van het kind dat rond 25 december geboren zou worden: het zonnekind Horus of Ra. In deel 2 van deze blog wordt verder verkend in hoeverre deze drie grote godinnen model hebben kunnen staan voor Maria, de moeder van Jezus…
Zoals je in het eerste deel van deze blog kon lezen, was de vermenging tussen verschillende goden niet vreemd voor de oude Egyptenaren. Zij stonden open voor invloeden van buitenaf en ‘vreemde’ of nieuwe goden werden dikwijls gewoon verwelkomd; hierbij vond steeds opnieuw bijstelling plaats van de eigenschappen die de verschillende goden en godinnen belichaamden. Ook binnen het eigen pantheon namen goden elkaars eigenschappen over.
De essentie van het Egyptische geloof werd hiermee geen geweld aangedaan. De Egyptenaren geloofden dat elke god of godin als neter of uitstraling vanuit de Ene of de Bron kon worden gezien. Die Ene of de Bron geeft zelf aan “Eerst ben ik één, daarna twee, daarna vier, daarna acht, daarna miljoenen.”
Dat eerste begin of die Ene was androgyn, nog niet opgesplitst in mannelijk en vrouwelijk. Hemel en aarde waren nog niet gescheiden, net zo min als licht en donker en de elementen. Alles was in zichzelf aanwezig, ongedeeld en één. Het is zelfs niet belangrijk om hier een naam aan te geven –of het nou Nu, Atum, Amun of Atum-Re is. Dan maak je misschien alleen maar onderscheid tussen ‘Dat wat er altijd al was’, de ‘Oeroceaan’ of ‘Oerchaos’ en ‘Dat wat begon met scheppen’. De essentie is dat alles voortkomt uit het Ene, dat alles doorstraald is door dit Ene en dat de vonk of lichtstralen van dit Ene in elke manifestatie besloten liggen en verder door worden gegeven. Door het vele maakt zich de Ene kenbaar die noch mannelijk noch vrouwelijk is, noch licht noch donker, maar alles inéén.
Terug naar Isis, Hathor en Nut. Rond de winterzonnewende werd de geboorte van het Licht gevierd, na een lange periode van duisternis. In die donkere periode trok Hathor zich terug en werden de stralen van de zon zwakker. Dit was symbolisch voor de voorbereiding van de wedergeboorte van de zon. Zowel zon als moeder werden op deze manier opnieuw ‘gevoed’ en geboren. Welke periode is beter geschikt voor het laten ontkiemen van het nieuwe spruit dan de stilte van de duisternis?
In deze zelfde donkere tijd vonden op veel plekken ook de Osirismysteriën plaats: de dood van Osiris, de zoektocht van zijn geliefde Isis naar de verschillende delen van zijn lichaam, zijn herrijzenis uit de dood en de maagdelijke ontvangenis van het zaad van Osiris door Isis, waaruit Horus geboren werd. Horus was daarmee tegelijkertijd de vernieuwde Osiris, of zelfs de vernieuwde Osiris en Isis samen met het nieuwe (Christus)bewustzijn.
Isis’ eredienst nam een hoge vlucht door heel Egypte en ver daarbuiten in Mesopotamië en Europa. Zij werd gezien als de grote moedergodin en er verrezen Isistempels op plekken waar vanaf de middeleeuwen kerken ter ere van Maria kwamen. Isis werd afgebeeld met de kleine Horus aan haar borst, net zoals later Maria met haar kind op schoot of aan haar borst afgebeeld werd. Het Isisfestival dat aan Isis werd opgedragen was een lichtjesfeest en kan worden gezien als voorloper van ons lichtjesfeest met kerstmis. Er werden duizenden kaarsjes aangestoken in de tempels en het feest werd opgeluisterd met muziek en lofzangen. Osiris werd evenmin vergeten, want zijn resurrectie (herrijzenis) werd gezien als het opstijgen van de energie van de slang naar de hemel, waarbij de slang vleugels kreeg en een vliegende slang of draak werd. In veel religies en mythen een vorm van transformatie van duister naar licht.
Ook Hathor kreeg in december haar eigen festival: de oude Egyptenaren waren blij dat zij terugkeerde naar Egypte… en dat daarop de zon weer steeds krachtiger begon te schijnen. Hathor was teruggekeerd met haar zonnekind, met het Licht! En ook Nut werd geëerd als de grote moeder, als de grote hoedster van het nieuwe leven. Zij maakte het mogelijk dat haar zonnekind Ra weer een hogere baan langs de hemel kon beschrijven.
