Kwan Yin en de universele symbooltaal van de goddelijke Moeder
Hoe universeel toch de symbooltaal van de goddelijke Moeder of Moedergodin keer op keer blijkt te zijn! Al eerder kon je op Levonah’s Delights lezen dat de Maria die de christenen vereren, zeer waarschijnlijk een samenvoeging is van oudere godinnen uit minimaal drie bronnen: de oude voorlopers van het christendom (Egyptische, Kanaänitische en Mesopotamische godinnen), de godinnen die onderweg (bijvoorbeeld tijdens migraties) ingelijfd werden en de godinnen die reeds op een bepaalde plek aanwezig waren, voordat het christendom als staatsgodsdienst werd ingevoerd. Uit de bijbel zelf zijn namelijk in verhouding maar weinig aanwijzingen te halen om een compleet beeld van een goddelijke Maria neer te zetten (als hemelgodin, moedergodin, zwarte madonna, enzovoort). De eigenschappen van de oude godinnen, die niet door de latere kerkvaders gedoogd werden (zoals godin van de liefde en seksualiteit en haar verbondenheid met zeedraken en -slangen) werden óf weggeschreven óf naar Maria Magdalena gedelegeerd, die door de geschiedenis van het christendom heen echter het ‘boetekleed’ kreeg omgeslagen hiervoor.
Ook in de grote godin van China, Kwan Yin, vinden we veel van de universele goddelijke Moedersymboliek terug. Kwan Yin wordt afgebeeld met kind, met een vaas goddelijke nectar (vergelijk Maria Magdalena); als vrouw verschijnend aan de hemel; soms met een duif (symbool van vele Mediterraanse liefdesgodinnen ); soms met een boekrol en zegevierend over (of hoog uittorend boven) een draak of zeeslang. Kwan Yin wordt ook wel ‘Zij die kinderen brengt’ genoemd, net als Maria in de verschillende volkstradities (echter niet vanuit de kerk!). Net als zij is Kwan Yin de grote middelares voor de mensen tussen hemel en aarde, en haar mededogen en liefde voor de mensen is onbegrensd. Dat maakt haar net zoals Maria tot een godin die kan worden aangeroepen door mensen in tijden van nood of ter vertroosting.
Natuurlijk zijn er ook genoeg verschillen, en kan alleen een gedegen onderzoek van de symbooltaal uitsluitsel geven over de oorspronkelijkheid van de symbolen die we bij de meeste grote godinnen terugvinden (wat zijn de oudste symbolen? Welke zijn er later bijgekomen of overgenomen van anderen?). Net zo goed als dat veel afbeeldingen van Kwan Yin op het internet heel modern zijn en beïnvloed lijken door westers denken of kijken.
Los hiervan: feit is wel dat Kwan Yin voortdurend geëvolueerd is door de tijd*. Als godin wordt ze zowel door taoïsten als boeddhisten geëerd en heeft ze ook invloeden ondergaan van het (nestoriaans) christendom. Hier kennen wij Nestorius -naar wie het nestorianisme genoemd werd- eigenlijk vooral als een van de ‘verliezers’ van het concilie te Efeze in 431, toen Maria werd benoemd tot ‘Moeder Gods’. Met deze benoeming werd de deur opengezet naar een grote verering van Maria als legitieme voortzetting van de cultus rondom de grote Moedergodin die op veel plekken bestond. Nestorius was tegen deze benoeming, hoewel hij Maria wel degelijk belangrijk achtte.
Misschien is echter niet zozeer de authenticiteit, als wel de dynamiek van de symbooltaal die geassocieerd wordt met tal van grote godinnen wereldwijd belangrijk. Deze symbooltaal lijkt uit een collectief gedragen onderbewuste te komen, en in oude tijden en door het gewone volk werden nauwelijks problemen gemaakt over wat nou wel en wat nou niet bij een god(in) mocht horen. Er werd onderling geleend en aangevuld. De symbolen spreken een bijna universele taal en geven een bepaald aspect van de godin weer. Mededogen en liefde bijvoorbeeld, of vruchtbaarheid, of voeding/drank die onsterfelijkheid schenkt. Of de transformatie van chaos en primaire energie weergegeven als draak of als slang. Processen waarbij het Goddelijke Vrouwelijke onmisbaar is. En –voor wie goed deze woorden overleest- processen die op veel plaatsen ter wereld in een crisis zijn beland. Of we het nu hebben over ontaarding van liefde, seksualiteit en primaire energieën of het heilloos streven om ziekten en dood door middel van pillen e.d. om de tuin te leiden. Het wordt tijd om deze Goddelijke Moeder weer terug in het bewustzijn te roepen. Om met de woorden van Mohammed te spreken: “het Paradijs ligt onder de voeten van je Moeder (en onwillekeurig vraag ik mij meteen af, of jihadisten op de hoogte zijn van deze uitspraak).”
Meer over de geschiedenis van Kwan Yin vind je ophttps://www.facebook.com/levonahsdelights/posts/825136050887920